Problemy z katalizatorem, który jest tak naprawdę konwerterem, lub reaktorem katalitycznym występują niezbyt często. Oczywiście o ile katalizator nie ma żadnych fabrycznych wad mechanicznych. Również pod warunkiem poprawnego działania silnika samochodu. Fachowcy twierdzą, iż powinien zachować on sprawność po przebiegu 200 tys. km, ale w praktyce jest to zazwyczaj 150 tys. km, a nawet 100 tys. km. Natomiast problemy związane ze skróceniem jego żywotności lub nieprawidłową jego pracą mogą wystąpić głównie z powodu zmieniającej się temperatury od niskiej do wysokiej. Trzeba zwrócić uwagę na to, że katalizator działa w bardzo wysokiej temperaturze wynoszącej nawet 700 – 800⁰ C. Z tego powodu bardzo niebezpieczne są nagłe zmiany temperatury, z którymi wiążą się problemy z katalizatorem, ale to nie wszystko.

Katalizator – budowa, przeznaczenie i działanie

Konwerter katalityczny jest elementem układu wydechowego samochodu. Jest on dość trwały, dlatego też często nie zwraca się na niego uwagi. Jednak ulega on awariom i zużywa się, obniżając w ten sposób sprawność samochodu oraz przepuszczając szkodliwe substancje.

Z punktu widzenia budowy jest on puszką w układzie wydechowym, a wygląda jak miniaturowy tłumik. W środku znajduje się wkład z kanalikami. Wyglądają one jak plastry miodu. Istnieją dwa rodzaje wkładów tj. ceramiczny i metalowy. Stąd wynika też ich podział na katalizatory ceramiczne i metalowe. Różnią się one materiałem, z którego je zbudowano. Te materiały to szlachetne metale takie jak: platyna, rod i pallad. Z tego powodu urządzenia te są stosunkowo drogie. Trzeba zaznaczyć, że metalowe konwertery szybciej się rozgrzewają, a w związku z tym szybciej zaczynają działać.

Urządzenie to jest specyficznym oczyszczaczem spalin w silnikach benzynowych. Od kilku lat również stosuje się go w dieslach. Zadaniem jego jest zatem zmniejszenie emisji szkodliwych substancji takich jak: tlenek węgla, węglowodory i tlenki azotu. Gdy rozgrzeje się do swojej optymalnej i bardzo wysokiej temperatury może wychwycić nawet 98 % tych substancji. Montaż katalizatorów w samochodach wg prawa i światowych norm czystości jest już od lat wymagany, bowiem spaliny są rakotwórczymi i trującymi związkami. Ponadto urządzenia te współpracując z sondą lambda, regulują one pracę silnika i proces spalania benzyny czy oleju napędowego.

Dzieje się to w taki sposób, że pierwiastki, z których są zbudowane wkłady katalizatorów, wchodzą w reakcje chemiczne ze związkami zawartymi w spalinach przepływających przez katalizator. W wyniku zachodzących reakcji we wnętrzu katalizatora najbardziej szkodliwe związki chemiczne zostają rozbite i/lub przekształcone w o wiele mniej dla nas groźne. Następnie w tej właśnie postaci wyprowadzane są przez układ wydechowy na zewnątrz samochodu.

Problemy z katalizatorem z początku mogą wydawać błahe, ale lepiej im zapobiec od razu.

Pozytywne działanie katalizatora

Przy znacznym i ciągłym wzroście liczby aut, katalizatory chronią nas w sposób rzeczywisty przed poważnym skażeniem powietrza i całego środowiska. Dlatego ich rolę w tym zakresie powinno się docenić. Trzeba zaznaczyć, że każdy taki konwerter jest częścią eksploatacyjną i w związku z tym z czasem zużywa się oraz ulega awarii. Tymczasem przy słabszej jakości katalizatorów lub przy błędach w użytkowaniu może do niej dojść w dowolnym momencie. Mamy wtedy określone objawy awarii tego urządzenia, które warto jest jak najszybciej i jak najtrafniej rozpoznać, aby nie zwiększyć kosztów naprawy, czy jego wymiany. W wyniku przechodzenia spalin przez niego może doprowadzić to do odłożenia się w jego rdzeniu sadzy i w następstwie niedrożności.

Problemy z katalizatorem

Problemy z katalizatorem wynikają w pierwszej kolejności z trudnych warunków pracy, które mają negatywny wpływ na jego trwałość. Z uwagi na to, że  zamontowano go pod podwoziem samochodu, narażony jest on zatem na uszkodzenia. Są to uszkodzenia zarówno mechaniczne, jak i wynikające z nieustannego działania czynników atmosferycznych. Dotyczy to niskich temperatur oraz również środków chemicznych znajdujących się przypadkowo na drogach.

Ponadto trafiają do niego spaliny z silnika o wysokiej temperaturze (około 600⁰ C– 800⁰C), uzależnione od warunków i intensywności jazdy. Jeszcze innym czynnikiem wywołującym problemy z konwerterem to wibracje wywoływane przez pracę silnika i jazdę po nierównych drogach.

Czynniki wywołujące te problemy można jednak dość dokładnie określić. Jest to bardzo istotne, ponieważ przyczyniają się one do wcześniejszej awarii katalizatora. Na przykład jazda przez duże kałuże może nagle doprowadzić do nieodwracalnych zniszczeń. Z tego powodu rozgrzany katalizator pod wpływem zimnej wody wyjątkowo szybko się wychładza. W wyniku tego jego stalowa obudowa  kurczy się, krusząc delikatny wkład.

Poza tym także nieprawidłowo pracujący układ zapłonowy może doprowadzić do uszkodzeń. Tak zwany wypadający zapłon oraz niesprawne przewody wysokiego napięcia powodują przedostawanie się niedopalonego paliwa do katalizatora i spalają się w jego wnętrzu. Ponadto szkodliwe jest również przedostawanie się kropelek oleju silnikowego do komór spalania, a następnie do konwertera. Jest to przyczyną zapchania kanałów w jego wnętrzu.

Objawy awarii uszkodzonego katalizatora

Zbiór takich objawów jest wyjątkowo obszerny, ale nie wszystkie występują równocześnie i z taką samą częstotliwością. Najczęściej są to takie objawy jak:

• niemożliwe jest uruchomienie silnika wówczas, gdy katalizator uległ całkowitemu zużyciu, czyli jego wkład się rozsypał. Sam katalizator  został zupełnie zapchany i samochodu nie można zmusić do jazdy;
• gaśnięcie silnika zaraz po odpaleniu, co oznacza praktycznie to, o czym napisano powyżej. W pełni zapchany katalizator uniemożliwia prawidłową pracę silnika i powoduje jego gaśnięcie zaraz po uruchomieniu;
• zauważalne obniżenie mocy, a z tego powodu problemy z przyśpieszaniem; jest to wywołane przez częściowe zapchanie tego urządzenia, np. jego wkład jest częściowo zniszczony albo bardzo zabrudzony. Samochód co prawda jedzie, ale ograniczenie jego mocy jest po prostu wyczuwalne. Może się również zdarzyć taka sytuacja, iż częściowe zatkanie katalizatora nie będzie skutkować spadkiem mocy w silnikach wolnossących. Tymczasem będzie to bardzo wyczuwalne w jednostkach z turbodoładowaniem.

Dodatkowo zły stan katalizatora może powodować:

• podejrzane hałasy dochodzące z układu wydechowego podczas przyśpieszania lub zwiększania obrotów;
• wzrost zużycia paliwa;
• silnie wyczuwalny zapach spalin po uruchomieniu samochodu po dłuższej przerwie;
• zauważalne zmniejszenie ilości spalin wydalanych przez układ wydechowy;
• zapalanie się kontrolki check engine.

W przypadku uszkodzenia katalizatora najbardziej prawidłowym i zgodnym z prawem sposobem usuwania awarii zużytego już urządzenia jest jego wymiana.

Orion, będąc wyspecjalizowanym dostawcą elementów montażowych do układów wydechowych, oferuje również wysokiej jakości katalizatory. Dostarcza on je  do największych dystrybutorów w Polsce i za granicą pod marką Orion oraz pod markami własnymi odbiorców. Dodatkowo zapewnia klientom fachowy serwis techniczny, marketingowy i montażowy.