Prawie każdy właściciel samochodu wie, czym jest katalizator i jakie funkcje spełnia w samochodzie,. Rozpowszechnione są jednak także informacje, które nie są do końca prawdziwe. Jak prawie we wszystkim, opinie niektórych osób należy traktować z przymrużeniem oka. Tym bardziej, gdy ich opinie lub informacje pochodzą z niepewnego źródła. Katalizatory samochodowe — fakty i mity — warto je poznać.
Katalizatory samochodowe — fakty i mity — warto je poznać
Mówiąc głównych funkcjach katalizatora, należy najpierw wyjaśnić, kto wynalazł katalizator w silnikach benzynowych. Bardzo często słyszy się że w 1989 roku Opel wpadł na pomysł katalizatora. Niestety nie jest to prawdą, a Oplowi niesłusznie przypisuje się te zasługi.
W rzeczywistości pracę rozpoczęli amerykańscy naukowcy już w latach 60. i 70. XX wieku. Wszystko zaczęło się od rozwoju technologicznego, który rozkwitł po drugiej wojnie światowej. Na rynku amerykańskim i europejskim pojawia się coraz więcej -samochodów, które powoli stają się powszechne. Taki wzrost był coraz bardziej odczuwalny przez środowisko.
Badania wykazały, że w powietrzu pojawia się coraz więcej szkodliwych substancji, dlatego zaczęto opracowywać sposoby ich redukcji. Kalifornia była jednym z pierwszych stanów w USA, który wprowadził przepisy zobowiązujące producentów i użytkowników do posiadania katalizatora w samochodzie.
Na początek — mity
Katalizator to pojemnik na zanieczyszczenia
Błędem jest uznanie katalizatora za pojemnik do przechowywania odpadów spalania. W zależności od katalizatora, posiada on ceramiczny lub metalowy wkład. Zawiera on szlachetne pierwiastki, takie jak rod, platyna lub pallad, które reagują chemicznie z tlenkami emitowanymi w spalinach. W rezultacie są one utleniane, a spaliny oczyszczane. W silnikach wysokoprężnych katalizator utlenia węglowodory i dwutlenek węgla, a następnie, na przykład, filtr DPF przejmuje rolę oczyszczania.
Czy LPG może „zabić” katalizator?
Oczywiście nie! Kolejny mit do obalenia. Instalacja gazowa, np. sekwencyjny, która jest bardzo dobrze regulowana, nie wpływa w żaden sposób na katalizator. Uszkodzenie katalizatora może wystąpić, gdy instalacja jest źle zmontowana lub mieszka jest nieodpowiednia.
Katalizator blokuje spaliny i zmniejsza osiągi samochodu
Czy moc silnika w samochodzie wzrośnie po zdemontowaniu katalizatora? Mit. Powstał on w latach 80. XX wieku, kiedy starsze samochody miały katalizatory, które w pewnym stopniu torowały drogę spalinom. Jeśli samochód ma tylko jedną sondę lambda przed katalizatorem, możliwe jest, że jego wycięcie spowoduje płynniejszy przepływ spalin. Dotyczy to jednak tylko starszych modeli. W przypadku, gdy system może mieć więcej sond za katalizatorem, jedyne, co otrzymasz po wycięciu katalizatora, to zapalenie się kontrolki „sprawdź silnik”.
Ostatnim mitem, o którym warto wspomnieć, jest ten, mówiący że nie można usunąć katalizatora z systemu diagnostycznego OBD II. Założenie jest takie, że ten system ma dwie sondy lambda, więc nie wycinaj katalizatora. Jest to błędne założenie, choćby dlatego, że układ OBD I może mieć również dwie sondy lambda. Dlatego nie warto ślepo zakładać, że samochód z systemem OBD I nie ma dwóch sond.
Czas na fakty
Jeśli katalizator ma wkład ceramiczny, może on ulec uszkodzeniu po dłuższej jeździe lub uderzeniu w głęboką wyrwę. To nie jest powszechna sytuacja, ale musimy przyznać, że może się zdarzyć.
Zatkany katalizator
Innym faktem na temat katalizatora jest to, że jego zatkanie może zatrzymać silnik. Jeśli wkład ceramiczny wkładka ulegnie uszkodzeniu, a system zostanie zatkany, samochód nie uruchomi się. Podczas gdy w wolnossących silnikach benzynowych, nawet częściowo zatkany katalizator nie wykazuje spadku mocy, tymczasem silniki wyposażone w turbodoładowanie reagują inaczej. Nawet niewielkie zatkanie wpłynie na widoczną utratę mocy. Jest to istotny objaw, ponieważ niezauważalna usterka występująca przez długi czas może wpłynąć na ogólny stan silnika.
Katalizator a system zapłonu
Prawdą jest to, że katalizator może zostać uszkodzony przez zaniedbanie układu zapłonu. Wkład jest dość delikatny, dlatego samozapłon i wystrzały z rury wydechowej nie działają dobrze na żywotność katalizatora. Podczas złej pracy komputera, który dozuje złe dawki paliwa i powietrza, katalizator może zostać poważnie uszkodzony. Podobnie dotyczy to uruchomienia samochodu „na popych”.
Co zrobić, jeśli dojdzie do uszkodzenia katalizatora?
Gdy zorientujesz się, że katalizator w twoim samochodzie uległ uszkodzeniu, masz kilka opcji do wyboru.
1. wycięcie go z układu wydechowego, naprawa poprzez zespawanie, a następnie montaż z powrotem na miejsce
2. zakup używanego katalizatora na rynku wtórnym
3. zakup uniwersalnego katalizatora dedykowanego do danej mocy i wersji silnika
4. zakup zamiennika dedykowanego do danego modelu
Dwie pierwsze opcje są nielegalne, szkodliwe lub bardzo ryzykowne. Używany katalizator nie posiada gwarancji. Nie można być pewnym historii katalizatora i jego sprawności. Ostatnie dwie opcje są tańszym rozwiązaniem niż zakup oryginalnej części z autoryzowanego centrum serwisowego.