Były to lata dziewięćdziesiąte XX wieku, kiedy po raz pierwszy zastosowano sondę lambda,. W tym czasie świat zaczął zwracać większą uwagę na środowisko, a tym samym na jakość i ilość spalin. Sonda lambda miała być rozwiązaniem narastającego problemu. Innowacyjne rozwiązanie było powodem do dumy dla producentów, którzy podkreślali swoje proekologiczne podejście, umieszczając odpowiednie oznaczenia na samochodach, wskazujące na obecność sondy. Dla użytkowników samochodów to wszystko brzmiało bardzo tajemniczo, nowocześnie i przyciągało uwagę. Czym jest sonda lambda? Jaka jest jej funkcja i dlaczego od czasu do czasu zawodzi? Uszkodzona sonda lambda — czy znasz objawy?
Trochę historii. Jak to się wszystko zaczęło?
Jednak powszechnie zaczęto stosować ją w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Sonda lambda kiedyś używana tylko w silnikach benzynowych. Dziś jednak się to zmieniło. Ze względu na niezwykle restrykcyjne standardy spalania, nawet kilka sond jest używanych w silnikach wysokoprężnych i wysokoprężnych.
Czym jest sonda lambda i do czego służy?
Jest to czujnik elektryczny, który znajduje się w układzie wydechowym, a dokładniej w rurze wydechowej przed katalizatorem. Zadaniem sondy jest zmierzenie składu gazów spalin wychodzących z komory silnika.
Silniki spalinowe to takie, które wymagają mieszanki powietrza i paliwa, i które w prosty sposób „eksplodują” w komorze silnika i przyczyniają się do wprowadzenia pojazdu w ruch. Rolą takiej sondy jest również monitorowanie ilości powietrza, które nie zostało zużyte w gazach spalin wychodzących z silnika. Zebrane informacje są przekazywane do komputera sterującego, który na tej podstawie wybiera właściwy skład mieszanki paliwowo-powietrznej.
W komorze silnika powinna znajdować się mieszanina charakteryzująca się ściśle obliczonym stosunkiem, który wynosi 1 (paliwo): 14,7 (powietrze). Taki stosunek zapewnia optymalne spalanie paliwa, a w konsekwencji prawidłową pracę silnika. Zmniejsza to również ilość szkodliwych substancji, które dostają się do atmosfery. Nieprawidłowo dobrana mieszanina nie tylko wpływa na jakość gazów spalin, ale może również spowodować awarię silnika.
Dlaczego czujnik lambda czasem zawodzi?
Uszkodzenie urządzenia następuje w ekstremalnych warunkach. Ze względu na to, że znajduje się w środku układu wydechowego, a tym samym wpływają na niego bardzo wysokie temperatury przekraczające 300 stopni Celsjusza. Co więcej, takie elementy jak woda, sól drogowa, kurz, które przenikają z zewnątrz, mają dodatkowo niekorzystny wpływ. Według szacunków okres pracy sondy wynosi zwykle około 50-100 tysięcy kilometrów. Jednak dobry stan silnika i tankowanie paliwa wysokiej jakości może przyczynić się do znacznego wydłużenia żywotności urządzenia.
Objawy uszkodzenia sondy lambda
Co przykładowo może być czynnikiem informującym nas o uszkodzeniu naszej sondy? Jest to gwałtowne wzrastanie spalania, które przekraczane jest nawet o 50%.
Innym objawem, który powinien zaniepokoić i może być odczuwalnym przez kierowcę, jest nierówna praca silnika. Uszkodzony czujnik jest wskazywany poprzez czerwoną lampkę, która zapalić powinna się na desce rozdzielczej naszego samochodu. Czasami awarię urządzenia możemy ocenić też na podstawie kolorowej błony pojawiającej się na sondzie. Obserwowany kolor może wskazywać prawdopodobną przyczynę nieprawidłowości. A więc kiedy zauważymy kolor:
- czerwony — możemy podejrzewać obecność szkodliwych pierwiastków w paliwie,
- ciemnobrązowy — wtedy otrzymujemy informację o zbyt bogatej mieszance paliwa i powietrza,
- zielony — informuje nas o wycieku płynu chłodniczego,
- czarny i tłusty — ostrzega nas o nadmiernym zużyciu oleju.
Większość przypadków uszkodzenia sondy lambda, są wynikiem nieprawidłowości mechanicznego uszkodzenia, na przykład stopieniem kabli, zgięciem, korozją styków lub poluzowaniem uszczelek.
Naprawa uszkodzonej sondy lambda
Naprawę powinien przeprowadzić mechanik. W nowoczesnych samochodach dostęp do sondy lambda może nie być łatwy. Aby zdemontować i wymienić uszkodzone urządzenie, należy użyć wielu elementów. Ważną kwestią jest również usunięcie błędów komputera sterującego. Nie można tego zrobić bez specjalistycznego urządzenia.
Gdy sonda pracuje nieprawidłowo, nie będzie zdiagnozowana. Brak podjęcia działań naprawczych może wiązać się z wysokimi kosztami. Przyczynia się do większego spalania, co jest szczególnie dotkliwe podczas poruszania się po mieście. Brak naprawy może również spowodować uszkodzenie filtra cząstek stałych. Dlatego tak ważne jest, aby nie ignorować żadnych objawów wskazujących na awarię sondy lambda.